ارزیابی عملکرد کارکنان و منابع انسانی

نیروی انسانی بعنوان یکی از تاثیرگذارترین عوامل موفقیت و رشد کسب و کار بنگاه های اقتصادی از جایگاه ویژه ای در ساختار مدیریتی برخوردار است. در این راستا ارزیابی عملکرد کارکنان و نیروی انسانی بسیار حائز اهمیت است، چرا که از طریق پایش و ارزیابی عملکرد منابع انسانی سازمان، یک مدیر از شرایط و وضعیت تحت هدایت خود آگاهی دقیق کسب می کند و از این طریق می تواند تشخیص درستی از وضعیت موجود داشته باشد.

با توجه به احساس نیاز و لزوم ارزیابی عملکرد نیروی انسانی سعی داریم در سلسله مقالاتی که در این ارتباط ارائه خواهیم کرد اطلاعات کاربردی و مفیدی در اختیارتان بگذاریم.

مهمترین هدف از راه اندازی کسب و کار ایجاد درآمد، کسب سود، رشد و توسعه و در نهایت هم کارآفرینی و سایر موارد است. بنابراین با توجه به این اهداف لازم است تا عواملی که ما رو به موفقیت می رساند را شناسایی کنیم.

عوامل تاثیرگذار متعددی بر موفقیت کسب و کار وجود دارند که پرداختن به آنها خارج از بحث این مقاله است. یکی از کلیدی ترین عواملی که در بقا و ارتقاء وضعیت بنگاه های اقتصادی نقش مستقیم دارد عامل نیروی انسانی است و یکی از مهمترین کارها در این حوزه ارزیابی عملکرد این منبع مهم مدیریتی است.

ارزیابی عملکرد چیست؟

ارزیابی عملکرد، روش های سیستماتیک جمع آوری داده ها در شرایط استاندارد و رسیدن به نتیجه گیری در مورد دانش، صلاحیت و توانایی نیروی انسانی است. ارزیابی های ساختاری که برای یک هدف مشخص مانند ترویج نیروی انسانی انجام می شود، به بهبود دانش و مهارت و همچنین ارتقاء نگرش و انگیزه رفتاری نیروی انسانی کمک شایانی می کند.

اهداف ارزیابی عملکرد نیروی انسانی

شناخت اهداف ارزیابی عملکرد منابع انسانی بسیار مهم و ضروری است. عدم درک درست از مقوله ارزیابی و اهداف آن بی شک بر عمکرد نیروها اثرات سوء خواهد گذاشت که خروجی آن چیزی جز بی انگیزگی، کاهش راندمان و پایین آمدن بهره وری نیروی انسانی نخواهد بود و در نهایت خسارت های جبران ناپذیری به سازمان وارد خواهد نمود. 

مهمترین هدف ارزیابی عملکرد نیروی انسانی استفاده از داده ها برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک خاص و همچنین برای بازخورد و استفاده آنها آن در راستای توسعه سازمان است.

هدف ارزیابی عملکرد مچ گیری از نیروی انسانی نیست،
هدف شناسایی مشکلات و کمک به بهبود عملکرد آنهاست.

اهداف گوناگونی را می توان برای ارزیابی عملکرد کارکنان و منابع انسانی در نظر گرفت. برخی از اهداف اصلی ارزیابی عملکرد نیروی انسانی عبارتند از:

• اندازه گیری میزان دستیابی به تارگت ها
• آگاهی از وضعیت موجود سازمان
• اتخاذ تصمیمات استراتژیک و تدوین برنامه ها
• آموزش ارتقاء و بهبود کارآمدی نیروی انسانی
• ایجاد موقعیت های جدید برای کارکنان
• شناسایی شکافهای بین عملکرد نیروها
• انطباق اهداف
• آموزش

چند اصلی که باید در انجام ارزیابی عملکرد مد نظر قرار گیرند:

• واضح بودن تعریف اهداف ارزیابی
• استفاده از داده ها برای اهداف از قبل تعریف شده ارزیابی
• اتخاذ تصمیمات استراتژیک و تدوین برنامه ها
• شناسایی و تعریف شاخص ها و معیارهای ارزیابی
• داشتن برنامه برای بعد از انجام ارزیابی با هدف کسب نتیجه دلخواه
• ارائه بازخوردها به نیروی ارزیابی شده و آگاه سازی وی از سطح عملکرد خود
• حفظ شان ارزیابی شونده برای کسب بهترین خروجی ممکن از ارزیابی

در حال حاضر ارزیابی عملکرد منابع انسانی تبدیل به یک مولفه حیاتی در روند سازمان ها شده اند. از آنجائی که بقای سازمان ها در گروه بهینه سازی بخش منابع انسانی است در کشور ما نیز این مقوله جای خود را در برنامه های مدیریتی باز خواهد کرد. بی شک بدون وجود چنین سرفصلی در برنامه های مدیران بنگاه ها، آنها نخواهند توانست که چالش های نیروی انسانی را رفع و سازمان تحت هدایت خود را به جایگاه مطلوب و مد نظر برسانند.

مزایای ارزیابی عملکرد منابع انسانی

ارزیابی عملکرد مزایای متعددی دارد که پس از آگاهی از این مزایا مدیران و رهبران سازمان ها باید آن را در راس برنامه ها و دستور کار خود قرار خواهند داد. برخی از این مزایا به شرح زیر می باشند:

1. کمک به مدیران سازمان ها در توسعه سیاست ها و شیوه های سازمانی
2. اطمینان از پذیرش و پیروی از سیستم انضباطی بدون تبعیض و قابل دفاع
3. برخورداری از نیروی انسانی وفادار با ایجاد محیطی پویا و به دور از هر گونه تبعیض
4. افزایش مهارت و کارآمدی نیروها از طریق ایجاد رقابت اصولی و سالم
5. جذب، حفظ، توسعه و ایجاد انگیزه در بین کارکنان واجد شرایط
6. برقراری ارتباط و آموزش کارکنان و مدیران و به حداقل رسانی مسئولیت های سازمان
7. اجرا و توسعه سیستم عادلانه و منصفانه رفع کمبودها و نقص ها

آنچه مهم است احساس نیاز و لزوم اجرای ارزیابی عملکرد در بین مدیران در گام اول و پس از آن ایجاد زیر ساخت و انجام ارزیابی به شیوه درست و اصولی آن است.

چرا ارزیابی عملکرد کارکنان ضروری است؟

بنگاههای اقتصادی اغلب درک نادرستی از سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان دارند و از همین رو این مقوله به اشتباه مدیریت می شود. شناخت نقش، اهداف، مزایا و مقاصد ارزیابی عملکرد کارکنان برای همه مدیران و کارفرمایان لازم است چرا که ارزیابی ها منتج به آگاهی از عملکرد سازمان می گردند. برای داشتن یک ارزیابی ارزشمند و موفق ، آماده سازی و ایجاد بستر مناسب بسیار ضروری است.

ارزیابی عملکرد کارکنان اساسا یک سیستم از فرآیندهای مختلف می باشد که برای ایجاد نیروی کار موثر و کارا با هم ترکیب می شوند تا بتواند سازمان را به اهداف مورد نظر خود برساند. به عبارت دیگر ارزیابی عملکرد کارکنان ، بررسی کارایی نیروهای یک سازمان محسوب می شود. شرکت های پیشرو یک سیستم ارزیابی کارکنان برای نیروهای خود دارند که در آن کارکنان به طور منظم و دوره ای ارزیابی می شوند.

ارزیابی عملکرد کارکنان به طور منظم به کارکنان یادآوری می کند که انتظارات کارفرما از آنها در محیط کار چیست. همچنین در اتخاذ تصمیمات در مورد اشتغال، ارتقاء، افزایش حقوق و اخراج نیروها مورد استفاده کارفرمایان قرار می گیرد.

برنامه ریزی اولین و مهمترین گام در فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان به شمار می آید.

ارزیابی عملکرد کارکنان برای تعیین اهداف جدید بسیار ضروری است. کارآمد ترین کارکنان کسانی هستند که برای رسیدن به اهداف خود، بی وقفه تلاش می کنند.  تعیین اهداف قابل دستیابی در طول ارزیابی کمک می کند تا انگیزه کارکنان را افزایش دهد و آنها را قادر سازد تا با اعتماد به نفس بیشتری به کار و تلاش خود ادامه دهند. برای لزوم ارزیابی و بررسی عملکرد دلایل گوناگونی می توان برشمرد:

• ارزیابی عملکرد کارکنان یک ابزار مفید برای کمک به سازمان ها جهت بررسی دقیق میزان آمادگی کارکنان موفق در قبول سهم بیشتری از مسئولیت در سازمان می باشد. در واقع ارزیابی عملکرد کارکنان نگاه مقایسه ای به چگونگی کارکرد، میزان آگاهی و دانش، نوآوری و سطح مشارکت فعلی نیروها در راستای اهداف و چشم انداز سازمان نسبت به گذشته آنها ارائه می کند. این مقایسه منعکس کننده امکان پذیرش مسئولیت های بیشتر توسط کارکنان می باشد.
• نیروهای وفادار به سازمان، مدام در حال ارائه مهارت های خود هستند و بدین طریق ارزش بیشتری در سازمان ایجاد می کنند. البته این نیروها توقع دارند ارزش هایی که آنها برای سازمان ایجاد می کنند به نوعی جبران شود و متقابلا سازمان هم می خواهد از سرمایه گذاری روی استعدادهای بالای کارکنان خود با افزایش دستمزدها و پاداش ها اطمینان حاصل نماید که بررسی و ارزیابی عملکرد می تواند این ناحیه تاریک را روشن تر کند تا سازمان با یک بینش عینی و دقیق بتواند تصمیم درست را اتخاذ کند.
• ارزیابی عملکرد کارکنان کمک می کند تا ضعف های آموزشی نیروها خواه کیفیت پایین آموزش و یا نیاز به آموزش های بیشتر آشکار شوند. ارزیابی عملکرد فرصتی مناسب و عالی برای صحبت در مورد اهداف و چشم انداز و حصول اطمینان از قرار داشتن نیروها در یک مسیر و برنامه ریزی برای دوره های آموزشی آینده می باشد.
• شناسایی غفلت، نافرمانی، کم کاری و نقاط قوت و ضعف کارکنان از طریق ارزیابی عملکرد و پس از آن اقدام به رفع آنها برای بهبود وضعیت.

صاحبان کسب و کار باید لزوم استخدام نیروی انسانی توانا، آموزش و تهیه ابزار لازم برای انجام وظیفه آنها را به خوبی بفهمند. برای حصول اطمینان از برآورده شدن انتظارات، نیاز به بررسی های سالانه خروجی ها، کارایی ها و نگرش نیروها در طول دوره استخدام آنها می باشد.

به همان اندازه که کارفرمایان می خواهند از افزایش سرمایه خود اطمینان داشته باشند کارکنان هم می خواهند با ارائه خدمات وفادارانه در هر سال، دریافت های بهتری داشته باشند. کارفرمایان می بایست بر اساس شایستگی های فردی و عملکرد مالی شرکت تصمیمات و اقدامات جبرانی اتخاذ نمایند. ارزیابی عملکرد کارکنان کمک می کند تا مدیران و کارفرمایان بر اساس دستاورد و عملکرد مالی تشخیص دهند کدامیک از نیروها سزاوار دریافت پاداش و افزایش می باشد.

خدمات تیم رسا

تیم رسا، با چندین سال سابقه در زمینه مشاوره مدیریت و منابع انسانی، می تواند به سازمان شما در امر ارزیابی عملکرد کارکنان و نیروی انسانی کمک کند.

فقط کافیست به صفحه «ارزشیابی عملکرد» مراجعه کرده و پس از مطالعه موارد ذکر شده، با کارشناسان ما تماس بگیرید.

یا حتی همین الان، بر روی دکمه زیر کلیک کرده و با ما ارتباط بگیرید: